Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri
DAC PROJE
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yerli sanayi ve teknoloji alanlarında gelişmeyi teşvik etmek ve Türkiye’nin kalkınma sürecine hız kazandırmak için çeşitli destek politikaları yürütmektedir. Yürütülen destek programları ile işletmelerin Ar-Ge faaliyetlerini desteklemek, rekabet gücünü artırmak ve yeni teknolojileri bünyelerine katmalarını sağlamak hedeflenmektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir.
- Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, iş ortaklıkları,
- Kamu kurum ve kuruluşları,
- Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Dernekler ve vakıflar,
- Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri
Teşvik Kararı ile belirlenen yatırım teşviklerinden faydalanabilmek için desteklenebilir konularda ve sabit yatırım tutarlarında yatırım yapılması ve yapılacak bu yatırım için Bakanlıkça düzenlenmiş/onaylanmış yatırım teşvik belgesine sahip olunması gerekmektedir.
BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMASI: İller arasındaki gelişmişlik farkını azaltmayı ve illerin üretim ve ihracat potansiyellerini artırmayı hedefler.
- ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI: Belirli yatırım konularının 5. Bölge destekleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir.
- STRATEJİK YATIRIMLAR: Cari açığın azaltılmasına katkı sağlayacak katma değeri yüksek yatırımlar desteklenmektedir.
- GENEL TEŞVİK UYGULAMASI: Teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışında kalan tüm yatırımları kapsamaktadır.
- KDV İstisnası: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
- Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
- Vergi İndirimi: Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır.
- Faiz Desteği: Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmının karşılanmasıdır.
- Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir.
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
- Sigorta Primi Desteği (Sadece 6. Bölge): Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
- Gelir Vergisi Stopajı Desteği (Sadece 6. Bölge): Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının terkin edilmesidir.
- KDV İadesi: Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki yatırımlar kapsamında ve imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu:15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir.
Asgari Yatırım Tutarı:
- Genel Teşvik Uygulaması
1. ve 2. Bölgelerde 3 Milyon TL
3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde 1 Milyon 500 Bin TL’dir.
- Stratejik Yatırımlar:
Asgari sabit yatırım tutarı 50 Milyon TL’dir.
- Bölgesel Teşvik Uygulamaları ve Öncelikli Yatırımlar:
Asgari 1.500.000 TL’den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.
1.Komple Yeni Yatırım
Komple Yeni Yatırım, mal ve hizmet üretimi kapsamında ihtiyaç duyulan makine ve teçhizat bulunan yardımcı tesisler ile aynı zamanda bina, inşaat, arazi ve arsa harcamalarını da içeren yatırımlardır. Üretim yapılan mevcut tesis ve mevcut tesis altyapısı ile yatırım yeri arasında bir bütünlük bulunmamaktadır.
2.Tevsi Yatırım
Genişletme anlamına gelen tevsi kelimesi yatırım konusunda da kapasite artırılmasını ifade etmektedir. Mevcut yatırıma üretim için gerekli makine ve teçhizat gibi alımların yapılması tevsi yatırım kapsamındadır.
3.Modernizasyon Yatırımı
Tesisler içerisinde yer alan ve üretim faaliyetlerinde kullanılan makine, teçhizat ve diğer tüm araçların ürünün kalitesini artırmaya yönelik şekilde yenilenmesi Modernizasyon Yatırımı kapsamındadır. Eskimiş veya süresi dolmuş tüm üretim araçları bu doğrultuda yenilenir ve üretilen ürünün standardı artırılmış olur.
4.Ürün Çeşitlendirme Yatırımı
Mevcutta olan makine ve teçhizat kullanılarak üretilen üründe çeşitliliğe gidilmesi için yapılan yatırımlar Ürün Çeşitlendirme Yatırımları kapsamındadır. Kar sağlayacak tüm yeni ürünler bu sayede eldeki makine ve teçhizat sayesinde üretilebilir ve kar artırıcı etki verebilir.
5.Entegrasyon
Yatırımın konusu ve projenin özellikleri baz alındığında; aynı il, aynı tesis veya aynı yer içerisinde üretilen nihai mal için bütünleyici olan ara malın çıkması ve/veya üretilen nihai malın ara mal olarak kullanılabilmesi için yapılan yatırımlardır.
- Madencilik ve maden arama yatırımları
- Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar
- Orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünlere yönelik test merkezi yatırımları
- Turizm Merkezleri, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları
- Kreş ve gündüz bakımevleri, okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları
- Savunma alanındaki yatırımlar
- Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimi yatırımları
- Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 Milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75
- Milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 Milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma
- organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.
- Maden Kanunu’nun 2. Maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.
- Asgari 50 Milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğalgaz depolama yatırımları
- Bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğalgaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç)
- Mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek enerji verimliliğine yönelik yatırımlar
- Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar
- OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar
- Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar türbini kanadı imalatı yatırımları
- AR-GE projeleri neticesinde elde edilen ürünlerin üretilmesine yönelik yatırımlar
- Lisanslı Depoculuk Yatırımları
- Nükleer Enerji Santrali Yatırımları
- Belirli nitelikteki laboratuvar yatırımları.
- Belirli nitelikteki otomasyona dayalı sera ve entegre büyükbaş hayvancılık yatırımları
- Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar
- Sağlık turizmi kapsamında yaşlı ve/veya engelli bakım köyleri ve esenlik tesisi yatırımları
- Asgari 500 milyon TL tutarındaki orta-yüksek teknolojili yatırımlar
- Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları
- Ar-ge ve çevre yatırımları
- Elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatı
- Asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan veri merkezi yatırımları.
Yatırım Teşvik Sistemi
İthalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması, teknolojik dönüşümü sağlayacak yatırımların desteklenmesi, en az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması ve kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesidir.
Ar-Ge ve Tasarım Merkezi Danışmanlığı
5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme (Ar-Ge) ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Kanunu kapsamında Ar-Ge ve Tasarım faaliyetlerinde bulunan firmaların:
- Ürünlerinde ve üretim süreçlerinde yenilik yapılması
- Teknolojik bilgi üretilmesi
- Ar-Ge ve tasarım personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasının teşvik edilmesi
- Ar-Ge ve tasarıma yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılması
- Ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesi amacı ile Ar-Ge ve Tasarım faaliyetleri sürdürmeleri amaçlanmaktadır.
Ar-Ge merkezi, işletmelerin organizasyon yapısı içinde ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş, yurt içinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan ve en az 15 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan, aynı bina veya aynı yerleşke içinde yer alan birimlerdir.
Ar-Ge çalışmaları ile;
- Teknolojik alt yapıyı güçlendirmekle birlikte yeni teknolojiler için bilgi üretilmesi
- Üretim sektöründe maliyetin düşürülmesi ile birlikte kalitenin ve verimin arttırılması
- Sektörlerin ihtiyacına yönelik teknoloji transferinin ve uyumunun sağlanması
- Üretilen teknoloji ile birlikte bilimsel bilginin ticarileştirilmesi hedeflenmektedir.
- Ar-Ge merkezinde araştırmacı ve teknisyen statüsünde çalışacak en az 15 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeline sahip olunması,
- Ar-Ge merkezinde konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış program ve projelerin bulunması,
- Ar-Ge merkezinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması,
- Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge merkezinde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalara sahip olunması,
- Yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması,
- Ar-Ge faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi.
- Yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması
- Temel Araştırma; Ar-Ge yapılacak bölgede deneysel ve teorik çalışma sürecini kapsamaktadır. Bu süreçte yeni bilgi edinme amaçlanır fakat uygulama yapılmamaktadır.
- Uygulamalı Araştırma; Belirli bir amaca yönelik uygulamalı olarak çalışmaların yapıldığı süreçtir.
- Deneysel Geliştirme; Temel araştırma ve uygulamalı araştırma süreçlerinde edinilen bilgilerle yeni bir teknoloji, ürün, sistem ve hizmet geliştirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Ar-Ge faaliyetleri ile ilgili olarak projelerin yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu ve teknisyen; Meslek Liseleri’nin veya Meslek Yüksekokullarının:
- Teknik
- Tasarım
- Fen
- Sağlık programlarından herhangi birinden mezun kişiler yer almalıdır.
- Destek Personeli: Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerine katılım sağlayan veya bu faaliyetlerle doğrudan ilişkili yöneticileri, teknik elemanları, laborantları, sekreterleri, işçi ve benzeri personelleri kapsamaktadır. (Ar-Ge veya tasarım personeli sayısının %10’unu aşmamalıdır)
Temel Bilimler Desteği, en az lisans derecesine sahip olan Temel Bilimler Mezunu yeni istihdam sağlanması amacıyla sunulan hibe desteğidir. Lisans derecesine sahip kişilerin Fizik, Kimya, Biyoloji veya Matematik mezunu olduktan sonra Ar-Ge Merkezi’ne kabulü gerçekleşmektedir. Destek kapsamında verilen maksimum personel sayısı Ar-Ge Merkezi çalışanlarının %10’u kadardır.
- Ar-Ge projelerini gerçekleştirmek isteyen, yüksek/ileri teknolojileri kullanmakta olan yerli ve yabancı firmalar
- Üniversite, İleri Teknoloji Enstitüsü veya Kamu Ar-Ge Merkezinin imkanlarını kullanarak yazılım veya yenilikçi teknolojiler geliştirmek isteyen KOBİ’ ler
- KOSGEB’in TEKMER’lerinde büyüyen firmalar
- Ticarileştirilebilecek fikri olan genç girişimciler
Gelir ve Kurumlar Vergisi Muafiyeti
Yönetici şirketlerin Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.
Ar-Ge Personeline Gelir Vergisi MuafiyetiBölgede çalışan; Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve her türlü vergiden müstesnadır. Yazılım geliştirme ve Ar-Ge personelinin Ar-Ge projesi kapsamında TGB Yönetici Şirketinin izni ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın onayı ile Teknoloji Geliştirme Bölgesi dışında geçirdiği süreye ait ücretler de gelir vergisinden muaftır.
KDV Muafiyeti
Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde (31/12/2023 tarihine kadar) münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden muaftır.
Sigorta Prim Desteği
5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3. Maddesine göre 4691 sayılı yasa kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalarda görev yapan ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için 5 (beş) yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanmaktadır.
Destek Personeline Gelir Vergisi Muafiyeti
Bölgede çalışan destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. Muafiyet kapsamındaki destek personeli sayısı Ar-Ge personeli sayısının yüzde onunu aşamaz.
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nde yazılım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır. Bu istisna kapsamında ithal edilen eşya; Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere Genel Müdürlükçe onaylanarak Tek Pencere Sistemi aracılığıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığına gönderilecek izinde belirtilen eşyadan oluşur.
Bölge Dışı Çalışma İzni
4691 sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği uyarınca girişimci/şirketlere Bölgede yürütülen proje kapsamında belirli bir oranda Bölge dışında da çalışma kolaylığı sağlanmıştır. Bu amaçla Bölgede yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin bu Bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda Bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.
Teknolojik Ürün Yatırım İzin Desteği
Şirketler, mevcut Ar-Ge ofislerinden yararlanabileceği gibi, kendilerine tahsis edilen arsalar üzerinde belirli bir süre kullanım haklarını alabilecekleri binalar inşa ederek Ar-Ge faaliyetlerinde bulunabilirler.
- Vergiye tabi kazancın tespitinde indirim
- İndirimli Kira Ücreti (Kuluçka Merkezinde Yer Alan Girişimler)
- Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası
- Vergi Resim Harç İstisnası (İthal ürünler için)
- Gelir Vergisi Stopajı İstisnası
- SGK İşveren Prim Hissesi Desteği (yarısı oranında)
- En az lisans derecesinde personel istihdamı desteği (temel bilimler alanında)
- Yazılım Satışında KDV İstisnası
- Teknolojik Ürün Yatırım İzni
Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Destekleri
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’ndaki tanıma göre Teknoloji Geliştirme Bölgeleri:
Üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarını sürdürdükleri, katma değeri yüksek ürünlerin ortaya çıktığı, birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirdikleri; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği organize araştırma ve iş merkezleridir.
KOSGEB Destekleri
KOSGEB, KOBİ’lerin ekonomideki büyümesini ve rekabet paylarını artırması için sağlanan destekleri kapsamaktadır.
TÜBİTAK Destekleri
TÜBİTAK, Türkiye’nin bilimsel ve teknolojik araştırma faaliyetlerini desteklemek, bilim ve teknoloji politikalarını oluşturmak ve uygulamak amacıyla kurulmuş bir kurumdur.
Ticaret Bakanlığı Destekleri
Ticaret Bakanlığı ülkemizin döviz kazandırıcı faaliyetlerini artırmak, ihracatı nitelikli ve sürdürülebilir kılmak amacıyla ihracata başlamayı hedefleyen, mevcut ihracatını geliştirmek isteyen firmaları birçok alanda desteklemektedir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yerli sanayi ve teknoloji alanlarında gelişmeyi teşvik etmek ve Türkiye’nin kalkınma sürecine hız kazandırmak için çeşitli destek politikaları yürütmektedir.
Kalkınma Ajansı ve Avrupa Birliği Destekleri
Kalkınma Ajansları, Türkiye’deki farklı bölgelerin yerel potansiyelini ortaya çıkarmak ve sürdürebilir kalkınmaya katkı sağlamak amacıyla çeşitli destek programları sunmaktadır.